het Parool
20 oktober 2016

Eige­naar: Bet­sy Toren­bos (47), danseres, the­ater­mak­er
Wat: een foto van Bet­sy op een keukenkruk, gemaakt door Friso Keuris in 2016
Titel: B‑san 47
Voor: 800 euro

In mijn 33ste lev­en­s­jaar maak­te ik een reis van negen maan­den door Japan. Deze ver­jaardag mar­keerde voor mij een bij­zon­der moment: het was alsof ik mijn jeugd had afges­loten en zon­der heimwee terug kon kijken. In Japan wilde ik de ver­schil­lende fasen van mijn lev­en opnieuw beleven, maar in een ver­he­vigde vorm. Omdat dit land zo’n andere cul­tu­ur heeft, kon ik een laag dieper gaan en weer nieuwe ervarin­gen opdoen.
Als kind groei­de ik op te mid­den van de natu­ur in Dren­the. In Japan wilde ik het plat­te­land meemak­en door strenge zazen­med­i­tatie. Ik ben opgeleid als danseres en kende west­erse dansers als Martha Gra­ham goed, maar wie danst er in Japan? Wat is het No-the­ater? Voor elke fase in mijn lev­en zocht ik een equiv­a­lent.
Wat me opviel in Japan was de posi­tieve houd­ing tegen­over oude mensen. Respectvol. Hier zien we oud­er­dom als iets stof­figs, het is voor­bij. Vooral voor vrouwen zijn de nor­men streng, hun schoonheid is hun essen­tie en oud­er­dom wordt gezien als lelijk. Maar waarom zou dat niet een vorm van schoonheid kun­nen zijn?
Ik besloot de oud­er­dom gulzig te onthalen. Ik moest denken aan mijn oma, op wie ik dol was en die zo’n heer­lijke lichtheid uit­straalde. Na mijn terug­keer besloot ik me elk jaar bloot op haar keukenkruk te lat­en fotografer­en om zo ver­slag te doen van het pro­ces van oud­er wor­den. Zon­der make-up en zon­der lenzen in, zodat ik de fotograaf niet te scherp zie en me op mijn inner­lijk kan focussen. Friso brengt het lichaam genade­loos in beeld, niet the­atraal, maar heel pre­cies en kaal. Het beeld is op ware grootte afge­drukt en dat is zo con­fron­terend dat ik er bij­na niet naar kan kijken.”

Foto’s Mats van Soolingen